Rozdzielnice przemysłowe – z czego są wykonane i jak odporne na uszkodzenia

Wymagania dla rozdzielnic niskiego napięcia określa wieloczęściowa polska norma PN-EN 61439-1:2011 – wersja polska – Rozdzielnice i sterownice niskonapięciowe – Część 1: Postanowienia ogólne. Jej część pierwsza zawiera warunki eksploatacji, wymagania konstrukcyjne, cechy techniczne oraz badania dotyczące zestawów rozdzielnic i sterownic niskonapięciowych stacjonarnych lub przenośnych, w obudowach i bez obudów. Są to urządzenia przeznaczone do pracy przy napięciu znamionowym nieprzekraczającym 1 kV prądu przemiennego lub 1,5 kV prądu stałego.

W części drugiej PN-EN 61439-2:2011 – wersja polska – Rozdzielnice i sterownice niskonapięciowe – Część 2: Rozdzielnice i sterownice do rozdziału energii elektrycznej zawarto wymagania dla zestawów rozdzielnic i sterownic przeznaczonych do rozdziału energii elektrycznej. Urządzenia te określono w normie jako ZESTAWY-PSC, a ich napięcie znamionowe nie przekracza 1,0 kV prądu przemiennego lub 1,5 kV prądu stałego. Norma dotyczy wyrobów stacjonarnych lub ruchomych przeznaczonych do użytkowania w układach związanych z:

• wytwarzaniem,
• przesyłem,
• rozdziałem,
• przetwarzaniem energii elektrycznej

oraz do sterowania odbiornikami energii elektrycznej.

W przypadku rozdzielnic zaprojektowanych do użytkowania w specjalnych warunkach eksploatacji, na przykład na statkach lub w pojazdach szynowych, muszą dodatkowo spełniać odpowiednie wymagania określone w normach szczegółowych (np. dla statków jest to PN-IEC 60092-302).

Norma PN-EN 61439 dotyczy wszystkich zestawów rozdzielnic, bez względu na to, czy są projektowane, produkowane i sprawdzane jako pojedyncze wykonania, czy całkowicie znormalizowane i produkowane w dużych ilościach.

Produkcja i/lub montaż zespołu mogą być wykonane przez innego producenta niż producent finalny. Norma nie dotyczy indywidualnych urządzeń i samodzielnych elementów, takich jak rozruszniki silników, rozłączniki bezpiecznikowe, wyposażenie elektroniczne itp., które spełniają wymagania zawarte w stosownych normach wyrobu.

Rozdzielnice i sterownice w obiektach przemysłowych muszą być dostosowane do różnych warunków środowiskowych. W rozdzielnicach przeznaczonych do eksploatacji w warunkach zwiększonego zagrożenia porażeniem elektrycznym obudowy powinny mieć II klasę ochronności. Z tego względu wykonuje się je często z tworzyw sztucznych o dobrych własnościach izolacyjnych.

Takie obudowy mają z reguły rozdzielnice tablicowe. Obudowy rozdzielnic lub sterownic eksploatowanych na zewnątrz lub w pomieszczeniach o zwiększonym zapyleniu lub/i wilgotności muszą mieć zwiększoną odporność na wpływy zewnętrzne określaną w kodzie IP.

Obudowy instalowane w miejscach narażonych na udary mechaniczne wymagają wykonania z materiałów odpornych na uderzenia. Odporność tę określa się w kodzie IK.

Tabela. Podstawowe właściwości przykładowych tworzyw sztucznych stosowanych do wyrobu obudów rozdzielnic lub sterownic