Czy cała instalacja musi być chroniona wyłącznikami różnicowoprądowymi?

Autor: Janusz Strzyżewski

Dodano: 25 maja 2022
IMG20220517154120

PYTANIE: Czy podłączenie jednej różnicówki do obwodu 3-fazowego (indukcja), drugiej jednofazowej do 5 obwodów gniazd, trzeciej jednofazowej do 5 obwodów gniazd, z całkowitym pominięciem oświetlenia i rolet w domu jednorodzinnym jest dobrym rozwiązaniem?

ODPOWIEDŹ: Przedstawione przez Pana rozwiązanie nie jest prawidłowe. Instalacja w domu jednorodzinnym musi odpowiadać postanowieniom zawartym w akcie wykonawczym do ustawy Prawo budowlane [1]. Jest nim rozporządzenie określające warunki dla budynków [2]. Zgodnie z jego § 180 instalacje i urządzenia elektryczne powinny spełniać wymagania zawarte w rozporządzeniu oraz postanowieniach Polskich Norm. Celem jest ochrona przed porażeniem prądem elektrycznym, przepięciami łączeniowymi i atmosferycznymi, powstaniem pożaru, wybuchem i innymi szkodami.

Treść § 183 ust. 1 pkt 3 nakazuje w instalacjach elektrycznych stosować urządzenia ochronne różnicowoprądowe uzupełniające podstawową ochronę przeciwporażeniową i ochronę przed powstaniem pożaru, powodujące w warunkach uszkodzenia samoczynne wyłączenie zasilania. Jak z tego wynika, cała instalacja (wszystkie obwody) musi być chroniona wyłącznikami różnicowoprądowymi jako elementami ochrony przed porażeniem. Służyć temu powinny aparaty na prąd różnicowoprądowy 30 mA lub mniejszy – w zwiększonych warunkach zagrożenia. Natomiast ochronę przed powstawaniem pożaru powinien zapewniać centralny wyłącznik nadmiarowy na prąd różnicowy 300 lub 500 mA.

Odnośnie obwodów oświetleniowych dodatkowy nakaz znajduje się w Polskiej Normie [3].W punkcie 411.3.4 podano dodatkowe wymagania dla końcowych obwodów oświetleniowych w układach a.c. TN i TT zainstalowanych w indywidualnych gospodarstwach domowych. W obwodach tych należy zapewniać ochronę uzupełniającą za pomocą urządzeń ochronnych różnicowoprądowych (RCD) o znamionowym prądzie różnicowym nieprzekraczającym 30 mA.

Przy okazji warto pamiętać, że zgodnie z treścią punktu 411.4.5 tej samej Normy [3] zabezpieczenia różnicowoprądowego (RCD) nie wolno stosować w układach TN-C.

Materiały źródłowe :

  1. Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 2 grudnia 2021 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy – Prawo budowlane (Dz.U. z 2021 r. poz. 2351).
  2. Obwieszczenie ministra inwestycji i rozwoju z 8 kwietnia 2019 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia ministra infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2019 r. poz. 1065 z późn. zm.).
  3. PN-HD 60364-4-41 Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa – Ochrona przed porażeniem elektrycznym.
Autor: mgr inż. Janusz Strzyżewski, członek Centralnego Kolegium Sekcji Instalacji i Urządzeń Elektrycznych, członek Polskiego Komitetu Oświetleniowego SEP, członek Izby Inżynierów Budownictwa